گروهی از پژوهشگران دانشگاه ماساچوست امهرست اپلیکیشن جدیدی با نام BIDSleep توسعه دادهاند که میتواند اپل واچ را به یک ابزار دقیق و تخصصی برای پایش وضعیت خواب تبدیل کند. این برنامه که تحت نظارت آزمایشگاه Joyita Dutta تولید شده، با تحلیل دادههای ضربان قلب و حرکات دست توسط مدلهای هوش مصنوعی، قادر است مراحل مختلف خواب را طبقهبندی کند. نکته مهم اینجاست که نتایج این اپلیکیشن، نزدیکترین خروجی را در مقایسه با تست EEG و روشهای استاندارد آزمایشگاهی ارائه داده است.
دقت بیشتر، قابل استفاده در زندگی واقعی
در دورهای که اهمیت کیفیت خواب بیش از هر زمان دیگری در علم پزشکی و سلامت عمومی برجسته شده، این پیشرفت میتواند تغییر بزرگی در روند تشخیص و پایش مشکلات خواب ایجاد کند. امروزه کیفیت خواب پایین با ریسک بالاتر زوال شناختی، مشکلات قلبی و حتی اختلالات خلقی مرتبط است. روش EEG آزمایشگاهی همچنان استاندارد «طلایی» تشخیص دقیق مراحل خواب به حساب میآید، اما هزینه بالا و نیاز به حضور در محیط آزمایشگاهی، آن را برای بسیاری از کاربران غیرقابل دسترس کرده است. در مقابل، اپل واچ که میلیونها نفر هر روز از آن استفاده میکنند، امکان جمعآوری دادهی خواب در محیط واقعی زندگی و در مدت چند شب پیاپی را فراهم میکند؛ چیزی که تا امروز در پژوهشهای این حوزه کمتر امکانپذیر بود.
این پروژه میتواند نقطه شروع یک نسل کاملاً جدید از ابزارهای پوشیدنی سلامت باشد. اگر اپلیکیشنهایی مانند BIDSleep بتوانند به سطح استانداردهای پزشکی معتبر برسند، ابزارهای پوشیدنی نه فقط نقش مونیتور معمولی سلامت روزانه بلکه نقش کلینیکی و پژوهشی پیدا میکنند. در آینده ممکن است تشخیص اختلالات خواب، تنظیم درمان و حتی پیشگیری از مشکلات عصبی-شناختی بدون نیاز به آزمایشگاههای گرانقیمت و پیچیده، تنها با یک ساعت هوشمند روی مچ دست امکانپذیر شود. این انقلاب آرام در سلامت دیجیتال، دقیقاً همان مسیری است که هوش مصنوعی باید برای خدمت واقعی به سلامت انسان طی کند.
BIDSleep و مرز جدید پایش خواب؛ وقتی ساعت هوشمند به ابزار تشخیص سلامت تبدیل میشود
اپلیکیشن BIDSleep با تحلیل لحظهای ضربان قلب و حرکات دست کاربر، میتواند مرحله فعلی خواب را تشخیص دهد و میان حالتهای خواب سبک، خواب عمیق و REM تفاوت قائل شود. بر اساس نتایج آزمایشهای انجامشده، این اپلیکیشن توانسته به دقتی حدود ۷۱ درصد در طبقهبندی مراحل خواب برسد؛ رقمی که نسبت به بسیاری از مدلهای استاندارد مبتنی بر ردیابی از روی مچ دست، عملکرد بهتر و دقیقتری محسوب میشود. البته این اپلیکیشن هنوز بهصورت عمومی منتشر نشده است.
اگر یک ساعت هوشمند بتواند بهطور معتبر زمان و مدت حضور کاربر در خواب عمیق یا REM را تشخیص دهد، دیگر یک ابزار ساده پوشیدنی نیست؛ بلکه تبدیل به یک سیستم موثر سلامتی با ارزش بالینی خواهد شد. جالبتر اینکه انجمن قلب آمریکا نیز اعلام کرده دادههای دقیق پوشیدنیها درباره خواب، میتواند در تشخیص زودهنگام برخی از ریسکفاکتورهای مرتبط با بیماریهای قلبی مورد استفاده قرار بگیرد.
محققان در ادامه قصد دارند مقایسههای مستقیم بین عملکرد BIDSleep و قابلیتهای بومی پایش خواب اپل واچ انجام دهند و همچنین آزمایشهای تجربی گستردهتری را روی افرادی که دچار اختلالات خواب هستند، آغاز کنند.
اگر چنین اپلیکیشنهایی بتوانند به مرحله اعتماد کلینیکی برسند، عملاً دروازه ورود سلامت دیجیتال به سطح «تشخیص زودهنگام» باز میشود. این یعنی اپل واچ و ابزارهای پوشیدنی مشابه، از ابزارهای سبک سلامت روزمره عبور میکنند و وارد مرحلهای میشوند که مستقیماً در تصمیمسازیهای پزشکی نقشآفرین میشوند. آیندهای را تصور کنید که بیمار قبل از مراجعه به پزشک، دادههای قابل اتکا و دقیق خوابش را بهطور هفتگی همراه دارد. این یعنی کاهش هزینه، کاهش زمان تشخیص و افزایش دقت درمان؛ و این همان ارزش واقعی تبدیل پوشیدنیهای هوشمند به ابزار پژوهشی و سلامتمحور است.