شرکت انویدیا از فردا، ۲۳ مهر (۱۵ اکتبر)، عرضه رسمی کوچکترین ابرکامپیوتر هوش مصنوعی جهان با نام Spark را آغاز میکند. این دستگاه که در ابعادی فشرده و جمعوجور طراحی شده، توان پردازشی دارد که پیشتر تنها در مراکز دادهی عظیم در دسترس بود. Spark با وجود اندازهی کوچک خود، قادر است مدلهای پیچیدهی هوش مصنوعی را اجرا کند و بهراحتی روی میز کار یا در محیطهای آموزشی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار گیرد.
طبق بیانیهی رسمی انویدیا، خریداران از روز چهارشنبه میتوانند این محصول را از طریق وبسایت رسمی شرکت یا نمایندگیهای منتخب در ایالات متحده سفارش دهند. در زمان معرفی اولیه، قیمت ۳,۰۰۰ دلار برای این ابرکامپیوتر اعلام شده بود، اما حالا رقم نهایی آن به ۳,۹۹۹ دلار افزایش یافته است. نسخههای مشابهی نیز توسط شرکتهایی چون Acer با نام Veriton GN100 و همین محدوده قیمتی عرضه خواهند شد. Spark قرار است دروازهای تازه برای دسترسی پژوهشگران، دانشجویان و توسعهدهندگان به قدرت واقعی هوش مصنوعی باشد — قدرتی که تاکنون تنها در مقیاسهای سازمانی قابل دستیابی بود.
Spark را میتوان نقطهی عطفی در مسیر دموکراتیزهکردن هوش مصنوعی دانست. انویدیا با فشردهسازی قدرت پردازشی سطح سرور در قالب دستگاهی کوچک و قابلحمل، عملاً ابزار پژوهش و توسعهی AI را از مراکز داده به میز کار دانشجویان و محققان آورده است. هرچند قیمت ۴ هزار دلاری ممکن است برای کاربران عادی بالا باشد، اما برای دانشگاهها، استارتآپها و توسعهدهندگان مستقل، این دستگاه میتواند دروازهای به دنیایی از نوآوری و تجربهی مستقیم با مدلهای زبانی و بینایی پیشرفته باشد. Spark شاید کوچک باشد، اما تأثیرش بر آیندهی آموزش و پژوهش در حوزهی هوش مصنوعی میتواند بسیار بزرگتر از اندازهاش باشد.
Spark؛ ابرکامپیوتر رومیزی انویدیا با قدرت یک مرکز داده
در نمایشگاه CES 2025، )جنسن هوانگ( مدیرعامل انویدیا، نمونه اولیه ابرکامپیوتر Spark را در دست داشت و آن را بخشی از برنامهی این شرکت برای در دسترستر کردن قدرت پردازش هوش مصنوعی معرفی کرد. Spark نهتنها کوچکترین ابرکامپیوتر AI جهان است، بلکه نشاندهندهی آغاز عصری است که در آن هر پژوهشگر یا توسعهدهنده میتواند توان محاسباتی سطح مرکز داده را روی میز کار خود داشته باشد.
انویدیا اعلام کرده که شرکتهای بزرگی چون ایسر، ایسوس، دل، گیگابایت، اچپی، لنوو و اماسآی مجوز ساخت نسخههای اختصاصی Spark را دریافت کردهاند؛ تمامی این مدلها نیز تحت تأیید رسمی انویدیا تولید میشوند. از نظر سختافزاری، این دستگاه به تراشه GB10 Grace Blackwell، ۱۲۸ گیگابایت رم یکپارچه و تا ۴ ترابایت حافظه NVMe SSD مجهز است. Spark قادر است تا یک پتافلاپ توان پردازش هوش مصنوعی ارائه دهد؛ یعنی میتواند در هر ثانیه یک میلیون میلیارد محاسبه انجام دهد و حتی مدلهایی با ۲۰۰ میلیارد پارامتر را نیز اجرا کند. با تمام این قدرت، اندازهی آن آنقدر کوچک است که روی یک میز معمولی جا میگیرد و تنها به یک پریز برق خانگی نیاز دارد. در کنار این محصول، نسخهی بزرگتری با نام Station نیز معرفی شده که هنوز زمان عرضهی عمومی آن مشخص نیست.
Spark را میتوان یکی از جسورانهترین محصولات انویدیا در سالهای اخیر دانست. این ابرکامپیوتر کوچک، مرز میان زیرساختهای عظیم داده و ابزارهای شخصی توسعه هوش مصنوعی را از میان برداشته است. در واقع، Spark میتواند همان نقشی را برای دنیای AI ایفا کند که رایانههای شخصی برای دنیای دیجیتال در دههی ۸۰ داشتند: آوردن قدرت محاسبه از مراکز تخصصی به دستان همه. اگر قیمت و دسترسی آن منطقی باشد، Spark نهفقط یک محصول، بلکه آغازگر موج جدیدی از خلاقیت و نوآوری در حوزهی هوش مصنوعی شخصی خواهد بود.