با الزام اتحادیه اروپا به اجرای قانون بازارهای دیجیتال (DMA)، اپل ناچار شده در اپ استور اروپا امکان استفاده از روشهای پرداخت شخص ثالث را فراهم کند. با این حال، اپل بهجای استقبال از این رقابت، رویکردی بازدارنده در پیش گرفته است. این شرکت اخیراً شروع به نمایش پیامهای هشداردهنده برای اپلیکیشنهایی کرده که از سیستم پرداخت رسمی اپ استور استفاده نمیکنند. برای نمونه، اپلیکیشن پرطرفدار مجارستانی Instacar، علیرغم اعتبار بالا و نظرات مثبت کاربران، با هشدارهایی مانند «این برنامه از سیستم پرداخت ایمن اپل استفاده نمیکند» مواجه شده است. چنین پیامهایی میتوانند باعث بیاعتمادی کاربران و کاهش نصب این برنامهها شوند.
رویکرد اپل در ظاهر بر مبنای اطلاعرسانی به کاربر درباره امنیت پرداختهاست، اما در باطن میتواند بهعنوان حربهای برای حفظ سلطه بر بازار تفسیر شود. استفاده از زبان هشداردهنده با رنگها و نمادهایی مثل علامت تعجب قرمز، نهتنها کاربران را دچار تردید میکند، بلکه ممکن است رقابت سالم را تضعیف کرده و توسعهدهندگان را از بهرهگیری از گزینههای جایگزین منصرف کند. اگرچه حفظ امنیت کاربران اهمیت بالایی دارد، اما اپل باید در شفافیت و بیطرفی در اجرای قانون، توازنی عادلانه برقرار کند.
امنیت یا سلطه؟ اپل زیر ذرهبین اتحادیه اروپا
اپل در توضیح هشدارهایی که در اپ استور برای برخی اپلیکیشنها نمایش میدهد، اعلام کرده کاربران هنگام استفاده از درگاههای پرداخت خارجی باید اطلاعات شخصی و مالی خود را مستقیماً در اختیار توسعهدهنده یا شرکتهای ثالث قرار دهند و این شرکت مسئولیتی در قبال امنیت و حفظ حریم خصوصی چنین تراکنشهایی ندارد. همچنین کاربران در این حالت به برخی قابلیتهای کلیدی مثل مدیریت اشتراکها، سابقه خرید و اشتراک خانوادگی دسترسی نخواهند داشت. این پیامها در حالی ظاهر میشوند که نهادهای اروپایی و تحلیلگران، آنها را ابزاری برای ترساندن کاربران و سنگاندازی در مسیر رقابت آزاد میدانند. اتحادیه اروپا حتی پیشتر اپل را به دلیل اقدامات مشابه، ۵۰۰ میلیون یورو جریمه کرده است.
جالب اینکه اپل در تابستان ۲۰۲۴ پیشنهاد داد برای کاهش حساسیتها، آیکون هشدار را از علامت تعجب قرمز به نماد خنثی «i» تغییر دهد، اما هنوز موافقتی از سوی نهادهای اروپایی صورت نگرفته است. با اینحال، بسیاری بر این باورند که اپل بهجای تأکید صرف بر امنیت، سعی دارد با برجستهسازی خطرات احتمالی، اپلیکیشنهایی که از سیستم پرداخت اپ استور تبعیت نمیکنند را نامطمئن جلوه دهد.
هرچند حفاظت از اطلاعات کاربران مسئلهای حیاتی است، اما نوع بیان و طراحی هشدارهای اپل شائبهی استفاده ابزاری از امنیت را تقویت میکند. ترکیب هشدارهای گرافیکی با پیامهایی که بر نداشتن مسئولیت تأکید میکنند، عملاً به ابزار روانی برای کنترل بازار تبدیل شدهاند. اگر اپل واقعاً دغدغه کاربر را دارد، باید در کنار هشدار، گزینههای شفاف برای بررسی اعتبار سیستمهای پرداخت جایگزین نیز ارائه دهد، نه صرفاً ایجاد ترس.