براساس تازهترین گزارش مجمع جهانی اقتصاد، هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ میتواند معادلات بازار کار را به شکلی عمیق تغییر دهد. این فناوری پیشرفته قادر است تا ۹۲ میلیون شغل را حذف کند، اما در عین حال، ۱۷۰ میلیون شغل جدید ایجاد نماید که نشاندهنده یک رشد خالص ۷۸ میلیونی در فرصتهای شغلی است. در این گزارش که توسط Arstechnica نیز منتشر شده، آمده است که ۴۰ درصد از شرکتها بهدلیل استفاده از فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی، کاهش نیروهای انسانی را در دستور کار خود دارند. بااینحال، این تغییرات، زمینه را برای ظهور مهارتهای نوین و مرتبط با هوش مصنوعی فراهم میکند. مجمع جهانی اقتصاد هر دو سال یکبار، تحلیلی جامع در این حوزه ارائه میدهد تا سیاستگذاران، مدیران و کارگران بتوانند با بینشی روشنتر به تصمیمگیری درباره آینده استخدام بپردازند. گزارش اخیر نیز بر مبنای دادههای هزار شرکت با مجموع ۱۴ میلیون کارگر در سطح جهان تهیه شده است.
هوش مصنوعی بیش از هر زمان دیگری به عاملی تأثیرگذار در تحولات شغلی تبدیل شده است. این فناوری، هم تهدید و هم فرصتی بینظیر به شمار میآید. حذف ۹۲ میلیون شغل میتواند چالشهای اجتماعی و اقتصادی متعددی ایجاد کند، اما نباید از این نکته غافل شد که خلق ۱۷۰ میلیون شغل جدید، میتواند زمینهساز تحولات مثبت باشد. رمز موفقیت در این شرایط، سرمایهگذاری بر مهارتهای آیندهمحور، نظیر تحلیل داده و برنامهنویسی مرتبط با هوش مصنوعی است. بنابراین، کشورهایی که سریعتر و هوشمندانهتر در این مسیر حرکت کنند، از مزایای بیشتری برخوردار خواهند شد.
تحولات شغلی با هوش مصنوعی: فرصتها و تهدیدها در افق ۲۰۳۰
طبق تازهترین بررسیهای مجمع جهانی اقتصاد، هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ میتواند تأثیرات گستردهای بر بازار کار داشته باشد. این فناوری پیشرفته، علاوه بر حذف ۹۲ میلیون شغل، قادر است ۱۷۰ میلیون فرصت شغلی جدید خلق کند که به معنای یک افزایش خالص ۷۸ میلیونی در اشتغال جهانی است.در گزارش آینده مشاغل ۲۰۲۵ که توسط WEF منتشر شده است، اشاره شده که ۴۰ درصد شرکتها بهدلیل اتوماسیون، کاهش نیروهای انسانی را در برنامه دارند. با این حال، مهارتهای مرتبط با فناوریهایی نظیر هوش مصنوعی، کلانداده، امنیت سایبری و سواد دیجیتال، بیشترین تقاضا را در آینده خواهند داشت. این گزارش که بر اساس دادههای هزار شرکت با ۱۴ میلیون کارگر در سراسر جهان تهیه شده، تأکید دارد که هوش مصنوعی میتواند بزرگترین ایجادکننده شغل میان فناوریهای نوین باشد.
همچنین، مشاغلی مانند خدمات پستی، منشیهای اجرایی و حقوقی، و طراحان گرافیک بیشترین احتمال را برای جایگزینی با این فناوری دارند. در مقابل، مهارتهای مرتبط با تحلیل داده و امنیت سایبری از مشاغلی هستند که آینده روشنی پیش روی خود خواهند داشت. هوش مصنوعی همزمان با فرصتآفرینی، چالشهایی جدی نیز به همراه دارد. حذف گسترده برخی مشاغل سنتی ممکن است آسیبهای اجتماعی و اقتصادی ایجاد کند؛ اما در سوی دیگر، مشاغل جدیدی که با این فناوری همراه هستند، میتوانند باعث تحول مثبت شوند. کشورهای پیشرفته احتمالاً با سرمایهگذاری هدفمند بر آموزش مهارتهای فناورانه، از این تغییرات بهره خواهند برد. در این میان، کشورهایی که به توانمندسازی نیروی کار خود توجه نکنند، ممکن است با مشکلات عدیدهای روبهرو شوند. از دیدگاه من، کلید موفقیت در این مسیر، تطبیق سریع با تغییرات و تقویت مهارتهای دیجیتالی در سطح جامعه است.