شرکت فضایی اسپیس‌ایکس، متعلق به ایلان ماسک، در نامه‌ای رسمی به کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) اعلام کرده که ماهواره‌های استارلینک این شرکت می‌توانند به‌عنوان جایگزینی برای سامانه موقعیت‌یاب جهانی (GPS) عمل کنند. این پیشنهاد در حالی ارائه شده که FCC از ابتدای سال ۲۰۲۵ بررسی برنامه‌هایی برای توسعه سیستم‌های مکمل یا جایگزین GPS را آغاز کرده و بودجه‌ای ۲ میلیارد دلاری نیز به این موضوع اختصاص داده است. اسپیس‌ایکس در نامه خود تأکید کرده که استارلینک به‌واسطه شبکه گسترده و پوشش جهانی خود، قابلیت ارائه خدمات پیشرفته موقعیت‌یابی، ناوبری و زمان‌بندی (PNT) را دارد و می‌تواند نقش مهمی در ارتقای امنیت و دقت این خدمات ایفا کند.
این اقدام اسپیس‌ایکس، یک گام استراتژیک در راستای گسترش نفوذ استارلینک در زیرساخت‌های کلیدی ارتباطی جهان محسوب می‌شود. وابستگی شدید بسیاری از صنایع و سامانه‌ها به GPS، آن را به یکی از نقاط ضعف امنیتی در صورت اختلال یا حمله تبدیل کرده است. حضور یک جایگزین مستقل و مبتنی بر شبکه‌ای خصوصی می‌تواند نه‌تنها به پایداری بیشتر سیستم‌های حیاتی کمک کند، بلکه زمینه‌ساز رقابت و نوآوری بیشتر در این حوزه نیز باشد. البته، چالش‌های فنی و قانونی زیادی در مسیر اجرای چنین طرحی وجود دارد که نیازمند بررسی‌های عمیق و همکاری‌های بین‌المللی است.
استارلینک؛ آینده‌ی ناوبری بدون وابستگی به GPS
ایلان ماسک در پستی در شبکه اجتماعی ایکس (X) تأیید کرده که سیستم توسعه‌یافته توسط اسپیس‌ایکس برای جایگزینی GPS، نه‌تنها آماده بهره‌برداری است بلکه در برابر اختلالات و حملات جمینگ نیز مقاومت بالایی دارد؛ ویژگی مهمی که برای سامانه‌های ناوبری حیاتی به‌شمار می‌رود.
اسپیس‌ایکس در نامه‌ای رسمی به کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) اعلام کرده که با استفاده از ماهواره‌های نسل جدید در مدار پایین زمین (LEO)، این شرکت قادر است خدمات موقعیت‌یابی، ناوبری و زمان‌بندی (PNT) را به‌همراه اینترنت پرسرعت و کم‌تأخیر ارائه کند. این شبکه، علاوه‌بر اتصال پهن‌باند، قابلیت پوشش سلولی را نیز در دستور کار دارد و آزمایش‌های عمومی آن درحال انجام است؛ سرویس نهایی نیز قرار است از ژوئیه امسال با همکاری T-Mobile راه‌اندازی شود.
از نکات کلیدی این فناوری جدید، توانایی عملکرد مستقل از سیستم GPS است. به‌گفته اسپیس‌ایکس، این قابلیت امکان ارائه خدمات موقعیت‌یابی دقیق و قابل‌اعتماد را حتی در نبود سیگنال GPS فراهم می‌سازد و زیرساختی منعطف برای راهکارهای آینده محسوب می‌شود که می‌توانند از هر فرکانس مجاز برای خدمات PNT استفاده کنند.
ورود استارلینک به حوزه موقعیت‌یابی پیشرفته، می‌تواند انقلابی در ساختار فعلی سامانه‌های ناوبری جهان ایجاد کند. وابستگی شدید زیرساخت‌ها به GPS آمریکا، همواره نگرانی‌هایی از نظر امنیت ملی و مقاومت در برابر حملات سایبری به‌همراه داشته است. پیشنهاد اسپیس‌ایکس برای جایگزینی یا حداقل مکمل‌سازی GPS، حرکتی جسورانه است که می‌تواند رقابت را در این عرصه افزایش داده و به تکامل سریع‌تر فناوری‌های ناوبری بینجامد. هرچند پیاده‌سازی گسترده چنین سیستمی نیازمند هماهنگی‌های فرامنطقه‌ای و سرمایه‌گذاری‌های کلان است، اما آینده‌ای مقاوم‌تر، امن‌تر و مستقل‌تر در حوزه ناوبری را نوید می‌دهد.