ژاپن به‌تازگی اعلام کرده که در نظر دارد با یک سرمایه‌گذاری بزرگ ۶۵ میلیارد دلاری به توسعه تولید بومی تراشه‌ها بپردازد و خود را به‌عنوان یکی از غول‌های صنعت نیمه‌هادی در جهان مطرح کند. به گزارش رویترز، «شیگرو ایشیبا»، نخست‌وزیر ژاپن، اوایل این هفته از این برنامه جاه‌طلبانه رونمایی کرد. البته این طرح هنوز در مرحله بررسی قرار دارد و قرار است در جلسه بعدی پارلمان ژاپن به بحث گذاشته شود. طرح مذکور عمدتاً با هدف حمایت از شرکت «راپیدوس»، یکی از تولیدکنندگان برجسته بومی تراشه در ژاپن، تهیه شده است.
این اقدام ژاپن یک گام بزرگ در جهت خودکفایی در صنعت نیمه‌هادی است، صنعتی که با تحولات ژئوپلیتیکی اخیر اهمیت ویژه‌ای یافته است. ژاپن با این سرمایه‌گذاری می‌خواهد وابستگی خود به تأمین‌کنندگان خارجی، به‌ویژه از کشورهای آسیای شرقی مانند تایوان و کره جنوبی، را کاهش دهد و جایگاهی استراتژیک در زنجیره تأمین جهانی تراشه‌ها به‌دست آورد. اگر این طرح به تصویب برسد و به‌خوبی اجرایی شود، می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی قدرت رقابتی ژاپن را در بازار جهانی تراشه‌ها برای بهترین کالاهای دیجیتال تقویت کند و نقش این کشور را در مقابله با بحران‌های تأمین تراشه پررنگ‌تر سازد.
ژاپن به‌دنبال تولید بومی تراشه‌های ۲ نانومتری
ژاپن نیز گام بزرگی به‌سوی تولید بومی تراشه‌ها برداشته است. شرکت نوپای ژاپنی «راپیدوس» که در سال ۲۰۲۲ با حمایت غول‌های فناوری ژاپنی مانند سونی و کیوکسیا تأسیس شد، توانسته در همان سال وارد شراکت استراتژیک با IBM شود. این شرکت قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ تولید تراشه‌های پیشرفته ۲ نانومتری را آغاز کند، هدفی که برای یک استارتاپ بلندپروازانه به‌نظر می‌رسد. با این حال، حمایت مالی دولت ژاپن و توانایی‌های صنعتی این کشور، می‌تواند به راپیدوس کمک کند تا این چالش را پشت سر بگذارد. هرچند هنوز جزئیاتی درباره منبع تأمین ۶۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری موردنیاز منتشر نشده، دولت ژاپن انتظار دارد این طرح تأثیری یک تریلیون دلاری بر اقتصاد کشور داشته باشد. یکی از چالش‌های اصلی این پروژه، کمبود نیروی کار ماهر و دسترسی به فناوری‌های پیشرفته برای ساخت تراشه‌ها است.
پس از اعلام برنامه‌های آمریکا برای تولید بومی تراشه، کشورهای بیشتری به سمت ساخت تراشه در خاک خود روی آورده‌اند. دلیل این اقدام، احتمال جنگ در تایوان و تهدید حمله چین به این منطقه است. تایوان در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد تراشه‌های جهان را تولید می‌کند و شرکت‌هایی مانند TSMC این کشور را به قطب بی‌رقیب صنعت نیمه‌هادی تبدیل کرده‌اند. اگر چین کنترل زنجیره تأمین تراشه‌ها را به دست بگیرد، پیامدهای سنگینی برای آمریکا، ژاپن و دیگر قدرت‌های جهانی به‌دنبال خواهد داشت. تصمیم ژاپن برای پیوستن به جمع تولیدکنندگان بومی تراشه، حرکتی استراتژیک و آینده‌نگرانه است. با توجه به وابستگی بالای صنعت جهانی به تولید تراشه‌های تایوانی، بحران‌های ژئوپلیتیکی اخیر اهمیت خودکفایی در این زمینه را بیش از پیش برجسته کرده است. ورود ژاپن به این رقابت، می‌تواند توازن قوا در بازار نیمه‌هادی را تغییر دهد و این کشور را به یک بازیگر کلیدی در تأمین تراشه تبدیل کند. با این حال، چالش‌هایی مانند کمبود نیروی کار متخصص و دستیابی به فناوری‌های پیچیده همچنان می‌تواند سرعت پیشرفت این پروژه را تحت تأثیر قرار دهد. اگر ژاپن بتواند بر این موانع غلبه کند، موفقیت در این مسیر می‌تواند منجر به استقلال فناوری این کشور و افزایش نفوذ آن در بازار جهانی تراشه‌ها برای لپ تاپ ها و گوشی ها شود.