براساس اسناد منتشرشده از مکاتبات وزارت امور خارجه آمریکا و سفارت‌خانه‌های آن در چهار کشور آفریقایی در حال توسعه شامل گامبیا، جیبوتی، کامرون و لسوتو، دولت ایالات متحده تلاش دارد با فشار بر نهادهای مقررات‌گذار این کشورها، فرایند صدور مجوز فعالیت برای پروژه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را تسریع کند.
گزارش تفصیلی وب‌سایت ProPublica نشان می‌دهد دیپلمات‌های آمریکایی به مقامات این کشورها هشدار داده‌اند که در صورت تعلل در صدور مجوز برای استارلینک، ممکن است دفتر بهره‌وری دولت آمریکا (DOGE) به ریاست ایلان ماسک، پشتیبانی مالی و برنامه‌ریزی خود را از این کشورها قطع کند.
پیش‌تر نیز واشنگتن‌پست گزارش داده بود که دولت آمریکا در مذاکرات تجاری و تعرفه‌ای با برخی کشورها، موضوع ورود و توسعه خدمات استارلینک را به‌عنوان بخشی از توافقات مدنظر قرار داده است.
رفتار ایالات متحده در این ماجرا نشان‌دهنده الگوی تکرارشونده‌ای است که در آن فناوری به ابزاری برای نفوذ سیاسی و اقتصادی تبدیل می‌شود. اگرچه گسترش دسترسی به اینترنت پرسرعت در کشورهای محروم اقدامی مثبت است، اما وقتی این توسعه با تهدید یا فشار همراه می‌شود، استقلال تصمیم‌گیری کشورهای هدف زیر سؤال می‌رود. از سوی دیگر، تمرکز بیش از حد قدرت در دست شرکت‌هایی مانند اسپیس‌اکس، آن‌هم با پشتیبانی مستقیم دولت، می‌تواند آینده ارتباطات جهانی را به شدت تحت تأثیر منافع محدود برخی کشورها قرار دهد.
فشار دیپلماتیک برای انحصار دیجیتال؛ آمریکا و بازی استارلینک در آفریقا
پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ، سفیر ایالات متحده در گامبیا دیداری با وزیر ارتباطات این کشور برگزار کرد تا آن‌ها را به تسریع روند قانونی‌سازی فعالیت استارلینک ترغیب کند. طبق گزارشی از ProPublica، در این جلسه به پروژه‌هایی مانند طرح ۲۵ میلیون دلاری برای بهبود زیرساخت برق اشاره شد؛ مسئله‌ای که مقامات گامبیا آن را به‌مثابه فشار و تهدید غیرمستقیم تلقی کردند. به گفته معاون ارشد وزارت ارتباطات گامبیا، این تصور شکل گرفته که اجرای پروژه‌های زیربنایی مشروط به پذیرش استارلینک است.
در سه کشور دیگر آفریقایی، یعنی جیبوتی، کامرون و لسوتو، دیپلماسی آمریکا با رویکرد مشابهی پیش رفته است. در لسوتو، زمانی که این کشور هدف تعرفه‌های سنگین تجاری از سوی دولت ترامپ قرار گرفت، بحث استارلینک به‌طور جدی‌تر مطرح شد و سفارت آمریکا نیز بر تسریع مجوزها تأکید داشت. طبق اسناد داخلی، مقامات آمریکایی خواستار صدور مجوز برای استارلینک در مدت ۱۸ ماه شده‌اند تا شرکت اسپیس‌ایکس ایلان ماسک بتواند از رقبایش پیشی بگیرد.
برخی از دیپلمات‌های پیشین آمریکا، این اقدامات را نوعی “سرمایه‌داری رفاقتی” توصیف کرده‌اند. کریستوفر هریسون، مقام سابق وزارت امور خارجه در دولت جورج دبلیو بوش، گفته است: «اگر کشوری دیگر چنین کاری می‌کرد، ما بی‌درنگ آن را مصداق فساد می‌دانستیم.»
ماجرای فشار آمریکا برای گسترش استارلینک در آفریقا، نمونه‌ای آشکار از تلاقی سیاست، اقتصاد و فناوری است. آنچه به ظاهر به‌عنوان کمک به توسعه دیجیتال معرفی می‌شود، در واقع بخشی از یک راهبرد نفوذ ژئوپولیتیکی است که زیرساخت‌های حیاتی کشورهای در حال توسعه را به تصمیمات سیاسی وابسته می‌کند. این نوع رویکرد نه‌تنها استقلال تکنولوژیک کشورها را تهدید می‌کند، بلکه زنگ خطر را درباره تمرکز قدرت دیجیتال در دستان معدودی از بازیگران خصوصی با حمایت دولتی به صدا درمی‌آورد.