یک استارتاپ آمریکایی مستقر در ایالت ویرجینیا با نام Operation Bluebird تلاش تازهای را برای بازگرداندن نام توییتر به صحنه آغاز کرده است. این گروه با ثبت دادخواستی رسمی نزد اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری ایالات متحده (USPTO) خواستار لغو مالکیت علائم تجاری «Twitter» و «tweet» از سوی شرکت X شدهاند. استدلال اصلی آنها این است که شرکت ایکس عملاً استفاده از این نامها را کنار گذاشته و دیگر هیچ بهرهای از آنها در محصولات، خدمات یا فعالیتهای بازاریابی خود نمیبرد.
به گزارش Arstechnica، در متن این شکایت تأکید شده که برندهای Twitter و Tweet به طور کامل از اکوسیستم شرکت ایکس حذف شدهاند و این اقدام، مصداق رهاسازی یک نشان تجاری شناختهشده بدون برنامهای برای احیای دوباره آن است. نویسندگان دادخواست حتی با لحنی استعاری اشاره کردهاند که «پرنده توییتر زمینگیر شده» و دیگر نشانی از پرواز آن در سیاستهای فعلی شرکت دیده نمیشود.
در صورت موافقت نهادهای قانونی با این درخواست، بنیانگذاران Operation Bluebird اعلام کردهاند قصد دارند شبکه اجتماعی تازهای با نام Twitter.new راهاندازی کنند. گفته میشود نمونه اولیه این پلتفرم هماکنون فعال است و کاربران میتوانند نام کاربری دلخواه خود را رزرو کنند. اگر همهچیز طبق برنامه پیش برود، این پروژه ممکن است از اواخر سال آینده میلادی بهطور رسمی وارد رقابت شبکههای اجتماعی شود.
این تلاش بیش از آنکه صرفاً یک دعوای حقوقی باشد، نشاندهنده قدرت ماندگار برند توییتر در ذهن کاربران است. حتی پس از تغییر نام و هویت، هنوز هم بسیاری توییتر را با همان پرنده آبی میشناسند. بااینحال، احیای یک نام قدیمی بهتنهایی تضمین موفقیت نیست؛ آنچه سرنوشت Twitter.new را تعیین میکند، توانایی آن در ایجاد اعتماد، جذب کاربران و ارائه تجربهای متفاوت از نسخههای فعلی شبکههای اجتماعی است. اگر این استارتاپ بتواند فراتر از نوستالژی حرکت کند، شاید پرنده آبی شانس پرواز دوباره را داشته باشد.
نوستالژی یک نام؛ چرا توییتر هنوز جایگزین واقعی ندارد؟
«مایکل پراف»، وکیل اهل ایالت ایلینوی و بنیانگذار پروژه Operation Bluebird، معتقد است در سالهای اخیر شبکههای اجتماعی متعددی با الگوی مشابه توییتر ظهور کرده یا رشد قابلتوجهی داشتهاند؛ پلتفرمهایی مانند Threads، Bluesky و Mastodon . با این حال، به گفته او، هیچیک از این گزینهها نتوانستهاند به سطح نفوذ، مقیاس جهانی و قدرت برند توییتری برسند که پیش از تصاحب توسط ایلان ماسک وجود داشت.
پراف تأکید میکند که اگرچه جایگزینهایی در بازار دیده میشوند، اما هنوز هیچکدام به اندازهای بزرگ نشدهاند که بتوانند بر گفتوگوی عمومی و فضای سیاسی–اجتماعی آمریکا اثرگذاری چشمگیری داشته باشند. او در اینباره میگوید: «گزینهها وجود دارند، اما یک توییتر جدید میتواند واقعاً معادلات را تغییر دهد و دوباره به نقطه کانونی بحثهای ملی تبدیل شود.»
ایلان ماسک در سال ۲۰۲۲ توییتر را با پرداخت ۴۴ میلیارد دلار خرید و پس از آن تصمیم گرفت نام و هویت این پلتفرم را به X تغییر دهد. از نگاه Operation Bluebird، همین تغییر مسیر باعث شده برند توییتر عملاً کنار گذاشته شود و شرایطی فراهم آید که بتوان آن را بهعنوان یک نشان تجاری رهاشده تلقی کرد. خود ماسک نیز در سال ۲۰۲۳ در یکی از توییتهایش اعلام کرده بود: «ما با برند توییتر خداحافظی میکنیم و بهمرور، همه پرندهها هم خواهند رفت.»
بهنظر میرسد ماجرا فراتر از یک نام تجاری ساده است؛ توییتر بهنوعی به یک مفهوم فرهنگی و رسانهای تبدیل شده بود. حتی با وجود ظهور رقبای متعدد، هنوز هیچ پلتفرمی نتوانسته همان حس «مرکز گفتوگو» را بازآفرینی کند. اگر پروژهای مانند Twitter.new بتواند هم از قدرت برند قدیمی بهره ببرد و هم اشتباهات گذشته را تکرار نکند، شانس ایجاد یک فضای تأثیرگذار واقعی را خواهد داشت؛ هرچند رقابت در دنیای شبکههای اجتماعی امروز، بسیار سختتر از گذشته است.