پس از آنکه اتحادیه اروپا شبکه اجتماعی ایکس را بهدلیل استفاده از تیک آبی گمراهکننده و نقض قوانین شفافیت تبلیغات با جریمهای سنگین معادل ۱۴۰ میلیون دلار مواجه کرد، ایلان ماسک—مالک این پلتفرم—با واکنشی تند خواستار انحلال اتحادیه اروپا شد.
براساس گزارش CNBC، کمیسیون اروپا پس از دو سال تحقیق در چارچوب قوانین خدمات دیجیتال اعلام کرد که ایکس در چندین مورد دچار تخلف شده است؛ موضوعی که ماسک بلافاصله آن را «مزخرف» توصیف کرد. در ادامه، ایکس حتی اقدام به غیرفعال کردن حساب تبلیغاتی رسمی کمیسیون اروپا نیز کرد که خود بهعنوان اقدامی اعتراضی تعبیر شده است.
ادامه حملات ماسک به اتحادیه اروپا
ماسک بار دیگر در پست جدیدی در ایکس، مستقیماً اتحادیه اروپا را هدف قرار داد و نوشت:
«اتحادیه اروپا باید منحل شود و حاکمیت کشورها به خودشان بازگردد تا دولتها بتوانند نماینده واقعی مردم باشند»
این اظهارات در شرایطی مطرح میشود که برخی مقامات آمریکایی نیز نسبت به این جریمه ابراز مخالفت کردهاند و آن را اقدامی بیش از حد سختگیرانه میدانند.
واکنشهای تند و بیپرده ایلان ماسک بیشتر از آنکه یک موضعگیری حقوقی باشد، جلوهای از سبک مدیریتی اوست که بهشدت به آزادی عمل پلتفرم و مقابله با مقررات سختگیرانه اعتقاد دارد. اتحادیه اروپا طی سالهای اخیر با رویکردی سفتوسخت در حوزه نظارت دیجیتال عمل کرده و طبیعی است که چنین سیاستهایی با فلسفه مدیریتی ماسک—که مبتنی بر «حداقل مداخله دولت» است—در تضاد باشد.
با این حال، درخواست انحلال یک ساختار سیاسی عظیم مانند اتحادیه اروپا بیشتر شبیه واکنش احساسی پس از جریمهای سنگین است تا تحلیلی منطقی. در فضای رقابت جهانی پلتفرمها، ایکس برای حفظ جایگاه خود ناچار است به چارچوبهای حقوقی متنوعی تن دهد؛ و برخورد خصمانه با نهادهای تنظیمگر احتمالاً در درازمدت تنشها را تشدید خواهد کرد.
مقامهای آمریکایی جریمه ۱۴۰ میلیون دلاری ایکس را حملهای به صنعت فناوری آمریکا دانستند
«مارکو روبیو»، وزیر خارجه آمریکا، در واکنشی تند به جریمه اخیر ایکس، در پستی نوشت که این اقدام اتحادیه اروپا «حملهای از سوی دولتهای خارجی به تمام پلتفرمهای فناوری آمریکایی و مردم آمریکا» است. او این تصمیم را فراتر از یک جریمه مالی دانست و آن را نشانهای از فشار سیاسی بر شرکتهای پیشرو آمریکایی توصیف کرد.
در همین راستا، «اندرو پوزدر»، سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا، نیز اعلام کرد:
«جریمه بیش از حدِ ۱۲۰ میلیون یورویی امروز، نتیجه دخالت بیش از اندازه مقرراتی اتحادیه اروپا است که نوآوری آمریکایی را هدف قرار میدهد.»
این سخنان بهوضوح بیانگر شکاف فزاینده میان رویکردهای تنظیمگری اروپا و موضع ایالات متحده در قبال صنعت فناوری است.
هفته گذشته کمیسیون اروپا اعلام کرده بود که شبکه اجتماعی ایکس چند مورد از قوانین خدمات دیجیتال را نقض کرده است؛ از جمله طراحی فریبنده نشان آبی (Blue Check)، عدم شفافیت در فرایندهای تبلیغاتی و امتناع از ارائه دادههای عمومی به پژوهشگران. همین تخلفات مبنای جریمه سنگین ۱۴۰ میلیون دلاری قرار گرفت.
بهنظر میرسد جدال میان اتحادیه اروپا و شرکتهای فناوری آمریکایی هر روز پیچیدهتر میشود. اروپا با رویکردی سختگیرانه و مبتنی بر مداخله بیشتر در فضای دیجیتال، تلاش میکند کنترل و شفافیت را افزایش دهد؛ در حالی که آمریکا بیشتر از آزادی عمل شرکتها دفاع میکند. همین تفاوت دیدگاه باعث شده برخوردها هر بار تندتر شود.
در این پرونده خاص، هرچند ایکس باید نسبت به تخلفات احتمالی پاسخگو باشد، اما واکنش شدید مقامهای آمریکایی نشان میدهد که مسئله صرفاً یک جریمه نیست، بلکه بخشی از یک رقابت ژئوپولیتیکی در حوزه فناوری است. بهنوعی، این تنشها میتواند آینده تعاملات دیجیتال بین دو سوی آتلانتیک را تحت تأثیر قرار دهد و احتمالاً شرکتهای فناوری را در سالهای آتی در موقعیتی دشوارتر قرار خواهد داد.