ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و اسپیس‌ایکس، بار دیگر دیدگاه جنجالی خود درباره آینده کار و فناوری را مطرح کرده است. او در پستی در شبکه اجتماعی ایکس پیش‌بینی کرده که هوش مصنوعی و ربات‌ها تمام مشاغل انسانی را جایگزین خواهند کرد و در نتیجه، کار کردن به یک انتخاب شخصی تبدیل می‌شود؛ چیزی که مردم تنها از روی میل و علاقه خود انجام می‌دهند، نه از سر اجبار یا نیاز روزمره. ماسک این موضوع را با مثالی ملموس توضیح داده و گفته: «کارکردن به امری اختیاری تبدیل می‌شود، مثل اینکه کسی بخواهد خودش سبزیجاتش را بکارد، به‌جای اینکه آن‌ها را از فروشگاه بخرد.»
دیدگاه ماسک همان قدر الهام‌بخش است که چالش‌برانگیز. اگرچه فناوری‌های خودکار و هوش مصنوعی در حال تغییر بسیاری از صنایع هستند، اما تبدیل کامل همه مشاغل به انتخابی هنوز مسیر طولانی و پیچیده‌ای دارد. با این حال، پیش‌بینی او نشان می‌دهد که میزان وابستگی انسان‌ها به کار فیزیکی و روزمره به شدت کاهش خواهد یافت و احتمالا جوامع به سمت مدل‌های جدید درآمد پایه یا فرصت‌های سرگرمی و خلاقیت سوق پیدا کنند. آینده‌ای که او ترسیم می‌کند، ترکیبی از آزادی، نوآوری و نیاز به بازتعریف ارزش کار خواهد بود.
روبات‌ها و هوش مصنوعی؛ تهدید مشاغل یا فرصت آزادی؟
این پیش‌بینی ایلان ماسک پس از آن مطرح می‌شود که نیویورک تایمز گزارش داد شرکت آمازون قصد دارد تا سال ۲۰۳۳، حداقل ۶۰۰ هزار شغل در آمریکا را با ربات‌ها جایگزین کند و از این طریق بیش از ۱۲ میلیارد دلار صرفه‌جویی سالانه داشته باشد. آمازون همچنین از هوش مصنوعی برای انجام وظایفی مانند بسته‌بندی و تحویل کالا استفاده خواهد کرد. تیم اتوماسیون این شرکت انتظار دارد تا سال ۲۰۲۷ جلوی استخدام حداقل ۱۶۰ هزار کارگر را بگیرد و این رقم تا سال ۲۰۳۳ به بیش از ۶۰۰ هزار نفر برسد، در حالی که فروش آمازون در بازار آمریکا انتظار می‌رود بیش از دو برابر شود. بخش رباتیک این شرکت قصد دارد ۷۵ درصد عملیات انبارهای بزرگ خود را خودکارسازی کند، اقدامی که به گفته آمازون بهره‌وری را افزایش می‌دهد و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، اما منتقدان هشدار می‌دهند که این روند می‌تواند به کاهش گسترده مشاغل کارگری منجر شود.
با این حال، ایلان ماسک دیدگاهی متفاوت دارد و معتقد است که گسترش ربات‌ها و هوش مصنوعی می‌تواند به انسان‌ها فرصت بیشتری برای فراغت، خلاقیت و نوآوری بدهد و کار کردن را به یک انتخاب شخصی تبدیل کند، نه اجبار روزمره.
حرکت آمازون به سمت خودکارسازی گسترده نمونه‌ای واقعی از تلاقی فناوری و بازار کار است. اگرچه نگرانی‌ها درباره از دست رفتن شغل واقعی است، اما همان‌طور که ماسک اشاره می‌کند، این تغییر می‌تواند فرصتی برای بازتعریف مفهوم کار و افزایش آزادی انسان‌ها باشد. نکته کلیدی این است که جوامع و سیاست‌گذاران باید پیشاپیش آماده شوند تا از این تغییرات نهایت بهره را ببرند و اطمینان حاصل کنند که تکنولوژی به جای تهدید، تبدیل به ابزاری برای زندگی راحت‌تر و خلاقانه‌تر انسان‌ها شود.