شرکت OpenAI از دولت ایالات متحده خواسته است که برای حفظ برتری خود در رقابت جهانی هوش مصنوعی، بهویژه در برابر چین، سرمایهگذاری در زیرساختهای تولید برق را بهطور چشمگیری افزایش دهد. این شرکت تأکید کرده است که در دوران جدید، الکترونها همان نقشی را ایفا میکنند که نفت در قرن بیستم داشت — منبع حیاتی رشد و قدرت اقتصادی.
به گزارش CNBC ،OpenAI در ماههای اخیر قراردادهای متعددی برای توسعهی مراکز دادهی عظیم خود امضا کرده است؛ پروژههایی که برای پشتیبانی از مدلهای پیشرفتهی زبانی مانند ChatGPT، به حجم بیسابقهای از انرژی نیاز دارند. در شرایطی که شبکه برق آمریکا هماکنون با فشار شدید روبهروست، افزایش تقاضای انرژی از سوی دیتاسنترهای هوش مصنوعی میتواند ظرفیت تولید برق کشور را به نقطهی بحرانی برساند.
OpenAI در یادداشتی رسمی نوشت:
«برق صرفاً یک خدمت عمومی نیست؛ بلکه یک دارایی استراتژیک است که پایهگذار زیرساختهای آیندهی هوش مصنوعی محسوب میشود. سرمایهگذاری در انرژی، سنگبنای رهبری ایالات متحده در مهمترین فناوری پس از اختراع برق است.»
بیانیهی OpenAI هشداری جدی دربارهی چالش انرژی در عصر هوش مصنوعی است. مدلهای زبانی عظیم و شبکههای یادگیری عمیق، انرژی الکتریکی را به سوخت اصلی خود تبدیل کردهاند. در واقع، هرچه مدلها هوشمندتر میشوند، مصرف برق آنها نیز رشد نمایی دارد. اگر دولتها بهویژه در آمریکا به فکر نوسازی شبکههای انرژی پاک و پایدار نباشند، پیشرفت هوش مصنوعی میتواند به بهای فشار بر محیط زیست و زیرساختهای ملی تمام شود. تعبیر «الکترونها نفت جدید هستند» شاید اغراقآمیز به نظر برسد، اما حقیقت این است که آیندهی رقابت فناوری، نه فقط در کد و الگوریتم، بلکه در توان تولید برق نهفته است.
«شکاف الکترونی»؛ هشدار OpenAI درباره عقبماندگی انرژی آمریکا از چین
شرکت OpenAI در سندی ۱۱ صفحهای که به دفتر سیاستگذاری علم و فناوری کاخ سفید ارائه کرده، از دولت ایالات متحده خواسته است تا هر سال ۱۰۰ گیگاوات ظرفیت جدید تولید انرژی در کشور ایجاد کند. برای درک بهتر این رقم، باید دانست که تنها ۱۰ گیگاوات برق میتواند مصرف سالانهی بیش از ۸ میلیون خانوار آمریکایی را تأمین کند.
بر اساس دادههای منتشرشده، چین در سال گذشته ۴۲۹ گیگاوات ظرفیت انرژی جدید — عمدتاً از منابع تجدیدپذیر — به شبکه خود افزوده، در حالی که ایالات متحده تنها ۵۱ گیگاوات تولید کرده است. OpenAI این اختلاف عظیم را «شکاف الکترونی» نامیده و هشدار داده است که چنین فاصلهای میتواند آمریکا را در رقابت جهانی بر سر توسعهی هوش مصنوعی به حاشیه براند. از نگاه این شرکت، الکترونها نفت جدید قرن بیستویکم هستند؛ منبعی که برتری فناوری آینده را تعیین میکند.
در این میان، مصرف برق دیتاسنترهای هوش مصنوعی به یکی از بزرگترین نگرانیهای دولتها و شرکتهای فناوری تبدیل شده است. سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، پیشتر گفته بود دیتاسنترهای جدید این شرکت با ظرفیتی بیش از ۱۰ گیگاوات برق، از کل مصرف سالانه شهر نیویورک بیشتر انرژی خواهند بلعید.
در سمت مقابل، چین با سرعتی چشمگیر در حال توسعهی زیرساختهای انرژی است. این کشور نهتنها در ایجاد نیروگاههای جدید، بلکه در سرمایهگذاری گسترده بر انرژیهای تجدیدپذیر نیز پیشرو است. بهتازگی یک شرکت چینی از بزرگترین توربین بادی شناور جهان رونمایی کرده است؛ توربینی که با ظرفیت حدود ۵۰ مگاوات به زودی وارد مدار خواهد شد.
این هشدار OpenAI بیش از آنکه صرفاً دربارهی برق باشد، بیانیهای راهبردی دربارهی آینده قدرت فناوری و اقتصاد جهانی است. اگر در قرن بیستم کشورها بر سر نفت رقابت میکردند، در قرن بیستویکم این رقابت بر سر انرژی الکتریکی پاک و پایدار خواهد بود. مدلهای پیشرفتهی هوش مصنوعی، همانقدر که فرصت خلق ثروت دارند، تهدیدی برای منابع انرژی نیز بههمراه میآورند. آنچه اکنون روشن است، این است که هوش مصنوعی بدون انرژی، صرفاً یک ایده است؛ و آینده از آن کشورهایی خواهد بود که زودتر این حقیقت را درک و برای آن سرمایهگذاری کنند.
