تحقیقات اخیر نشان میدهد که شرکتهای متا و یاندکس، موتور جستجوی مطرح روسی، به شکلی پنهانی و بدون اطلاع کاربران، فعالیتهای آنها در مرورگرهای اندرویدی را زیر نظر گرفتهاند. پژوهشگران دانشگاه رادبود هلند و مؤسسه IMDEA Networks کشف کردند که این دو شرکت از طریق اپلیکیشنهای خود در پسزمینه دستگاههای کاربران، دادههای مربوط به رفتار وبگردی آنها را جمعآوری کردهاند. این کار بدون کسب رضایت کاربران انجام شده و به نوعی نقض حریم خصوصی محسوب میشود.
گوگل نیز صحت این خبر را تأیید کرده و متا در واکنش گفته که در حال بررسی موضوع است. یاندکس اما جمعآوری اطلاعات حساس را قویاً رد کرده است. روش بهکار رفته توسط این شرکتها شباهت زیادی به شیوه عملکرد بدافزارها دارد؛ نرمافزارهایی که به صورت مخفیانه روی دستگاه کاربران نصب شده و فعالیت آنها را زیر نظر میگیرند.
این خبر هشدار مهمی درباره وضعیت امنیت و حریم خصوصی کاربران موبایل است. وقتی شرکتهای بزرگ فناوری بدون شفافیت و رضایت کاربران به جمعآوری دادههای شخصی میپردازند، اعتماد به این پلتفرمها به شدت کاهش مییابد. باید نظارتهای قانونی و ابزارهای محافظت از حریم خصوصی جدیتر دنبال شوند تا کاربران بتوانند با اطمینان بیشتری از فناوریهای روز استفاده کنند و از تجاوز به حریم خصوصی خود در امان باشند. همچنین آگاهیبخشی به کاربران درباره خطرات احتمالی نقش کلیدی دارد.
نفوذ پنهان متا و یاندکس به حریم خصوصی کاربران اندروید
گونش آکار، استادیار دانشگاه رادبود، از کشف فعالیتهای پنهانی اپلیکیشنهای متا مثل فیسبوک و اینستاگرام و همچنین اپلیکیشن یاندکس مپس خبر داده است. این برنامهها در پسزمینه دستگاههای اندرویدی، اسکریپتهایی را بارگذاری میکردند که دادهها را بهصورت محلی به دیگر اپلیکیشنهای نصبشده روی گوشی کاربران منتقل میکردند. به گفته آکار، این اسکریپتها با عبور از تدابیر امنیتی سیستم عامل اندروید، به متا و یاندکس اجازه میدادند بدون اطلاع و رضایت کاربران، فعالیتهای آنها در مرورگرهای وب را زیر نظر بگیرند. او این رفتار را ترکیب دو دنیای جداگانه وبگردی و استفاده از اپلیکیشنهای موبایل دانسته و آن را بسیار نگرانکننده توصیف کرده است.
گوگل، بهعنوان مالک اندروید، صحت این ادعاها را تأیید کرده و تاکید کرده که متا و یاندکس از قابلیتهای سیستم به گونهای سوءاستفاده کردهاند که خلاف اصول امنیت و حریم خصوصی گوگل است. همچنین گوگل اعلام کرده است که اقدامات لازم برای محدود کردن این نوع رفتارهای تهاجمی در حال انجام است و تحقیقات داخلی برای بررسی دقیقتر موضوع شروع شده است.
این گزارش زنگ خطری برای همه کاربران دستگاههای اندرویدی است که به اهمیت حریم خصوصی خود کمتر توجه میکنند. وقتی شرکتهای بزرگ فناوری با تکنیکهای پیچیده، مرزهای امنیتی را دور میزنند و بدون اطلاع کاربران دادههای حساس آنها را جمعآوری میکنند، دیگر نمیتوان به سادگی به این پلتفرمها اعتماد کرد. لازم است کاربران با استفاده از ابزارهای حفظ حریم خصوصی، آگاهانهتر عمل کنند و در کنار آن، قوانین و نظارتهای دقیقتری از سوی نهادهای مسئول اعمال شود تا این رفتارهای مخرب متوقف شود.