پروژه «Life’s Echo» به دنبال آن است که با بهرهگیری از هوش مصنوعی و از طریق مصاحبه با افراد پیش از مرگ، پس از فوت آنها امکان تعامل و گفتوگوی نزدیکان و عزیزانشان با شخصیتهای مجازیشان را فراهم کند. ایده بارگذاری افکار و شخصیت انسانها بر روی رایانه، به هیچوجه نوآوری جدیدی نیست و از دههها پیش در فیلمهای علمی-تخیلی مطرح شده است. شخصیتهای مجازیای که با استفاده از مصاحبهها یا پردازش ویدیوها، متون و فایلهای صوتی افراد ساخته میشوند، تحت عنوان «روح دیجیتال» شناخته میشوند. اگرچه چندین شرکت در این زمینه فعالیت میکنند، اما خدمات آنها هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفته است. اکنون، پروژه جدید «Life’s Echo» با توجه به تجربیات پیشین و با الهام از موفقیتهای مشابه، قصد دارد کلونی مجازی از افراد خلق کند که توانایی تعامل و گفتوگو با دیگران را داشته باشد.
شرکت «پژواک زندگی» برخلاف بسیاری از پروژههای مشابه که بیشتر بر آثار و فایلهای باقیمانده از افراد فوتشده متمرکزند، بر زندهها تمرکز ویژهای دارد. این شرکت از مصاحبهگری هوش مصنوعی به نام «سارا» استفاده میکند که در طی یک مصاحبه ۴۵ دقیقهای، اطلاعات جامع از فرد دریافت میکند. طرح پرسشهایی مرتبط با دوران کودکی، زندگی شخصی، خاطرات و جزئیات فردی به عهده این سیستم است. سازندگان پروژه بیان میکنند که مصاحبهها شبیه به جلسات تراپی هستند و بیش از هزار سؤال پیشفرض در پایگاه داده «سارا» گنجانده شده است. این پروژه به طور بالقوه میتواند چشمانداز جدیدی در نحوه حفظ و انتقال شخصیت و خاطرات افراد ایجاد کند. شاید برای برخی، امکان گفتوگو با عزیزان از دست رفته، در قالب یک کلون مجازی، جذاب و تسکیندهنده باشد، اما از سوی دیگر، خطرات اخلاقی و روانی ناشی از چنین تعاملاتی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. پیشرفتهای این پروژه میتواند موجب شکلگیری مباحث گستردهتری در رابطه با مرگ، هویت و حافظه انسانها شود.
صدای ماندگار: کلون دیجیتالی برای نسلهای آینده
پس از اتمام مصاحبه، نسخهای مجازی از فرد با قابلیت تعامل و گفتگو با صدای خود او ساخته میشود که تحت عنوان «پژواک هوش مصنوعی» شناخته میشود. این کلون دیجیتالی پس از فوت فرد، به نزدیکان یا دیگران، در صورت رضایت، این امکان را میدهد تا با او صحبت کنند و جزئیات زندگیاش را از زبان خودش بشنوند. اما اهداف پروژه «Life’s Echo» فراتر از این است؛ بنیانگذاران آن در تلاشاند تا پایگاهی جامع از روحهای مجازی بسازند که نسلهای آینده بتوانند از آن بهرهمند شوند.
در حال حاضر، سرویسهایی مثل Character.AI امکان تعامل با شخصیتهای مجازی افراد مشهور و تاریخی را برای کاربران فراهم میکنند. پلتفرمهایی مشابه مانند HereAfter AI نیز با هدف ایجاد چتبات اختصاصی برای مردگان فعالیت میکنند، اما هنوز مورد استقبال گسترده قرار نگرفتهاند. همچنین، سرویس Eternos.life با جمعآوری متنها و خاطرات افراد مبتلا به بیماریهای لاعلاج، کلونی دیجیتالی از آنها ایجاد میکند تا پس از فوت، خانوادهها بتوانند با این نسخه مجازی تعامل داشته باشند. پروژه «پژواک هوش مصنوعی» مفهومی خلاقانه و در عین حال چالشبرانگیز است. اگرچه این تکنولوژی میتواند از نظر عاطفی آرامشبخش باشد و فرصتی برای نگهداری خاطرات و هویت افراد فراهم کند، اما ابعاد اخلاقی و روانی آن نباید نادیده گرفته شود. ذخیرهسازی و تعامل با «روحهای دیجیتال» ممکن است به ابزار مهمی برای نسلهای آینده تبدیل شود، اما سوالاتی در مورد حریم خصوصی، کنترل دادهها و اثرات احساسی بر بازماندگان همچنان باقی است. موفقیت این پروژه نه تنها به فناوری، بلکه به پذیرش اجتماعی و مدیریت این چالشها بستگی دارد.