شرکت OpenAI اعلام کرده است که قصد دارد به هنرمندان و صاحبان آثار خلاقانه، ابزارها و کنترل‌های بیشتری برای مدیریت نحوه استفاده از آثارشان در مدل هوش مصنوعی Sora ارائه دهد. این تصمیم در پی واکنش‌های گسترده به انتشار نسخه دوم مدل ویدیوساز این شرکت، یعنی Sora 2، اتخاذ شده است.
نسخه‌ی جدید این مدل هفته گذشته در قالب یک اپلیکیشن اختصاصی برای سیستم‌عامل iOS معرفی شد و از آن زمان، کاربران سراسر جهان حجم عظیمی از محتوای ویدیویی خلاقانه، عجیب و گاه بحث‌برانگیز را با استفاده از آن تولید کرده‌اند؛ از بازسازی گفت‌وگوهای تاریخی میان شخصیت‌های قرون گذشته گرفته تا خلق تصاویر خیالی از چهره‌های مشهور در دنیایی دیگر.
«سم آلتمن»، مدیرعامل OpenAI، هدف از توسعه Sora را «ایجاد لحظه‌های شاد، الهام‌بخش و در عین حال سودآور برای شرکت» توصیف کرده است. او در عین حال تأکید کرده که اهمیت حقوق هنرمندان در این مسیر نادیده گرفته نمی‌شود و OpenAI در حال طراحی قابلیت‌هایی است تا صاحبان آثار بتوانند تعیین کنند شخصیت‌ها، سبک‌ها یا طرح‌هایشان چگونه و در چه زمینه‌هایی مورد استفاده قرار گیرد — یا اساساً اجازه استفاده ندهند.
رویکرد جدید OpenAI را می‌توان گامی مهم در مسیر همزیستی میان نوآوری هوش مصنوعی و حقوق خالقان آثار هنری دانست. در دنیایی که مرز میان خلاقیت انسانی و تولید ماشینی هر روز کمرنگ‌تر می‌شود، ایجاد ابزارهایی برای حفظ اختیار هنرمندان بر محتوای دیجیتالشان ضرورتی انکارناپذیر است. اگر این وعده‌ها به‌درستی اجرا شود، Sora می‌تواند الگویی برای سایر شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی باشد تا به جای رقابت با هنرمندان، در مسیر همکاری و احترام به مالکیت فکری آنان حرکت کنند.
OpenAI به دنبال مدل تازه‌ای از همکاری با هنرمندان؛ کنترل و درآمد در کنار مسئولیت اخلاقی
«سم آلتمن»، مدیرعامل OpenAI، اعلام کرده که این شرکت در تلاش است تا به صاحبان آثار هنری کنترل دقیق‌تر و شفاف‌تری بر نحوه‌ی استفاده از شخصیت‌ها و دارایی‌های فکری‌شان در مدل Sora بدهد. هرچند جزئیات این طرح هنوز منتشر نشده، آلتمن تأکید کرده است که کاربران باید در آینده‌ی نزدیک انتظار تغییرات چشمگیری را داشته باشند. یکی از ایده‌هایی که در حال بررسی است، سیستم اشتراک درآمد میان OpenAI و صاحبان حقوق آثار است تا از این طریق، مشارکت خالقان در تولید محتوای هوش مصنوعی شکل منصفانه‌تری به خود بگیرد.
آلتمن در توضیح این رویکرد گفت: «طراحی یک مدل دقیق برای این کار نیازمند آزمون‌و‌خطاست، اما ما قصد داریم به‌زودی آن را آغاز کنیم. امیدواریم این نوع جدید از تعامل، از تقسیم درآمد هم ارزشمندتر باشد — هرچند هدف ما این است که هر دو جنبه برای هنرمندان سودمند باشند. »
با این حال، گزارش‌های داخلی OpenAI نشان می‌دهد که حتی با وجود تمهیدات ایمنی فعلی، احتمال تولید محتوای نامناسب همچنان وجود دارد. طبق داده‌های به‌دست‌آمده، حدود ۱.۶ درصد از ویدیوهایی که از چهره‌های واقعی در Sora تولید می‌شوند، ممکن است شامل محتوای دیپ‌فیک جنسی باشند. این موضوع موجی از نگرانی‌های اخلاقی و حقوقی را به‌ویژه در کشورهای آسیایی ایجاد کرده است.
در ژاپن، سیاست‌مدار شناخته‌شده آکیهیسا شیوزاکی نسبت به پیامدهای قانونی و فرهنگی استفاده از Sora هشدار داده و خواستار اقدام فوری برای حفاظت از هنرمندان و صنعت محتوای دیجیتال این کشور شده است.
رویکرد تازه OpenAI نشان‌دهنده‌ی تلاشی برای برقراری تعادل میان نوآوری، اخلاق و حقوق خالقان محتوا است. از یک‌سو، مدل‌های هوش مصنوعی مانند Sora می‌توانند دنیای هنر و سرگرمی را متحول کنند، اما از سوی دیگر، نبود نظارت و نظام مالکیت روشن می‌تواند به نقض حریم خصوصی و تحریف آثار منجر شود. در چنین شرایطی، اگر OpenAI موفق شود سازوکار اشتراک درآمد و کنترل خلاقانه را به‌صورت شفاف و عملی پیاده‌سازی کند، نه‌تنها اعتماد هنرمندان را جلب خواهد کرد، بلکه الگویی جهانی برای تعامل سازنده میان فناوری و خلاقیت انسانی ایجاد می‌کند.