پس از آنکه گروهی از کاربران در شبکههای اجتماعی اعلام کردند ابزار نوشتاری هوش مصنوعی وانپلاس از پاسخگویی به برخی موضوعات حساس مانند «تبت»، «دالای لاما» و «ایالت آروانچال پرادش» خودداری میکند، این شرکت در واکنشی رسمی فعالیت این ابزار را متوقف کرد.
گزارش اندروید اتوریتی نشان میدهد که تلفنهای وانپلاس همراه با مجموعهای از ابزارهای هوش مصنوعی عرضه میشوند؛ یکی از این ابزارها AI Writer است که عملکردی مشابه ChatGPT دارد و با دریافت یک پرامپت، متن تولید میکند. با این حال، برخی کاربران مدعی شدهاند این ابزار رفتار جانبدارانهای نسبت به چین دارد و تولید محتوا درباره موضوعات خاص را عملاً محدود میکند.
ادعای سانسور توسط AI Writer و توضیح رسمی وانپلاس
کاربران در پلتفرمهایی مانند ردیت و ایکس گزارش دادهاند که AI Writer هنگام درخواست تولید محتوا درباره موضوعات حساس، تنها یک پیام کوتاه نمایش میدهد: «چیزی دیگر وارد کنید.» همین رفتار باعث شکلگیری گمانهزنیها درباره سانسور سیستماتیک در این ابزار شده است.
وانپلاس در واکنش، در انجمن رسمی Community توضیح داده که این رفتار ناشی از یک مشکل فنی بوده و به همین دلیل، ابزار فعلاً بهصورت موقت غیرفعال شده تا تیم فنی بتواند ریشهی مشکل را شناسایی و رفع کند.
این موضوع نشاندهنده چالشهای جدی و پیچیدهای است که شرکتها در مسیر توسعه ابزارهای هوش مصنوعی با آن روبهرو هستند. مرز میان «حفاظت از کاربران» و «سانسور محتوای مشروع» بسیار باریک است و کوچکترین خطا میتواند اعتماد کاربران را زیر سؤال ببرد—خصوصاً زمانی که موضوع به حساسیتهای سیاسی بینالمللی مربوط باشد. توقف سریع AI Writer اگرچه اقدامی درست و مسئولانه است، اما وانپلاس باید شفافیت بیشتری درباره منشأ این مشکل ارائه دهد؛ چراکه کاربران در دنیای امروز انتظار دارند ابزارهای هوش مصنوعی بیطرف، قابلاتکا و به دور از نفوذ سیاست باشند. این اتفاق یادآور این است که استقلال و شفافیت در هوش مصنوعی، به اندازه عملکرد آن اهمیت دارد.
واکنش رسمی وانپلاس به مشکل AI Writer و توقف موقت این قابلیت
وانپلاس در توضیح مشکل اخیر ابزار AI Writer اعلام کرد:
«در دو روز گذشته گزارشهایی درباره بروز ناسازگاریهای فنی در قابلیت AI Writer داخل اپلیکیشن OnePlus Notes دریافت کردیم. بهمحض دریافت این گزارشها، بررسی داخلی آغاز شد و روز گذشته نیز یک بهروزرسانی اولیه منتشر کردیم که در آن معماری ترکیبی هوش مصنوعی و نحوه همکاری با شرکای جهانی حوزه مدلهای زبانی را تشریح کردیم. با توجه به اینکه رفع کامل این اختلال نیازمند زمان بیشتری است، تصمیم گرفتیم عملکرد AI Writer را در بخش Notes بهطور موقت غیرفعال کنیم تا ضمن رفع مشکل، تجربهای پایدار و یکنواخت برای کاربران تضمین شود. وانپلاس همچنان خود را متعهد به ارائه فناوری مبتنی بر نیازهای جامعه میداند و هرگونه رفتار غیرمنتظره را غیرعمدی تلقی میکند.»
بااینحال، برخی کارشناسان معتقدند که با توجه به چینی بودن وانپلاس و استقرار این شرکت در داخل چین، اعمال محدودیت یا سانسور روی برخی موضوعات—خصوصاً موضوعات حساس سیاسی—چندان دور از ذهن نیست و سابقه چنین رویکردهایی در شرکتهای تکنولوژی چینی نیز وجود دارد.
توضیحات وانپلاس اگرچه از نظر روابط عمومی حرفهای و دقیق تنظیم شده، اما همچنان برای کاربران قانعکننده نیست. وقتی موضوع به سانسور احتمالی در هوش مصنوعی میرسد، اعتماد کاربران اهمیت حیاتی پیدا میکند و صرفاً برچسب «مشکل فنی» نمیتواند سوءظنها را رفع کند. از طرفی، سابقه محدودیتهای اینترنتی و نظارت محتوایی در چین، احتمال جانبداری الگوریتمها را افزایش میدهد—بهخصوص زمانی که موضوعات حساس سیاسی مطرح میشود. وانپلاس اگر میخواهد اعتماد کاربران جهانی را حفظ کند، باید شفافیت بیشتری درباره نحوه آموزش مدلها، سیاستهای محتوایی و نقش طرفهای چینی یا بینالمللی در توسعه این ابزار ارائه دهد. در غیر این صورت، کاربران بهسرعت به سراغ گزینههایی خواهند رفت که شفافیت و استقلال بیشتری ارائه میدهند.