اتحادیه اروپا قصد دارد فعالیت شرکتهای چینی در توسعه شبکه 5G در کشورهای عضو این اتحادیه را بهطور کامل محدود کند. به گزارش بلومبرگ، «هنا ویرکونن»، نایبرئیس کمیسیون اروپا، اعلام کرده که طرح امنیت سایبری موسوم به «جعبهابزار 5G» که نزدیک به شش سال پیش تصویب شده بود، اکنون با جدیت بیشتری اجرایی میشود. طبق این برنامه، شرکتهایی که بهعنوان ریسک بالا شناسایی شوند، از حضور در توسعه شبکه 5G محروم خواهند شد و در رأس این لیست، هواوی و ZTE قرار دارند.
علاوه بر محدود کردن حضور این شرکتها در شبکههای موبایل، اتحادیه اروپا قصد دارد فعالیت آنها در شبکههای ثابت و زیرساختی را نیز محدود کند و حتی راهکارهایی برای جلوگیری از استفاده کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا از تأمینکنندگان چینی ارائه دهد. یکی از پیشنهادات جدی این است که اگر پروژههای یک کشور با تجهیزات هواوی اجرا شود، بودجه برنامه «دروازه جهانی» آن کشور قطع شود. این تصمیم نشاندهنده نگرانی عمیق اروپا نسبت به امنیت سایبری و کنترل زیرساختهای حیاتی ارتباطی است.
این اقدام اتحادیه اروپا یک بار دیگر نشان میدهد که امنیت سایبری و سیاستهای ژئوپلتیک در فناوریهای نسل پنجم نقش تعیینکننده دارند. محدودیت هواوی و ZTE ، علاوه بر تأثیر بر بازار تجهیزات مخابراتی، میتواند مسیر تحول شبکههای 5G اروپا را تحت تأثیر قرار دهد و فرصت بزرگی برای رقبای غیرچینی فراهم کند. از سوی دیگر، این تصمیم پیام واضحی به شرکتها میدهد: امنیت و اعتماد به زیرساختها اولویت بالاتری نسبت به منافع اقتصادی کوتاهمدت دارد.
اروپا و محدودیت تجهیزات چینی؛ از ممنوعیت کامل تا بررسی موردی
برخی کشورهای اروپایی به طور کامل استفاده از تجهیزات چینی در شبکههای 5G خود را ممنوع کردهاند. برای نمونه، سوئد در سال ۲۰۲۰ تصمیم گرفت حضور هواوی و ZTE را در شبکههای 5G محدود کند و دستور داد این تجهیزات تا اول ژانویه ۲۰۲۵ حذف شوند. بریتانیا نیز، با وجود خروج از اتحادیه اروپا، تجهیزات هواوی را ممنوع اعلام کرده است. به تازگی آلمان نیز اپراتورها را موظف کرده تا پایان سال ۲۰۲۶، تمام تجهیزات حیاتی هواوی و ZTE را از شبکههای مرکزی 5G خود خارج کنند.
در مقابل، برخی کشورها مانند ایتالیا هنوز ممنوعیتی اعمال نکردهاند و قراردادها با تأمینکنندگان چینی را به صورت موردی بررسی میکنند. در کشورهایی مانند اسلوونی، حتی طرحهایی که هدف آن حذف تأمینکنندگان پرریسک بود، توسط احزاب مخالف رد شدهاند.
این رویکرد متنوع اروپاییها در حالی رخ میدهد که کمیسیون اروپا حدود شش سال پیش طرح «جعبهابزار امنیت سایبری 5G » را معرفی کرده بود. این طرح شامل مجموعهای از توصیهها برای کشورهای عضو و اپراتورهای مخابراتی است تا ریسکهای امنیتی فناوری 5G را مدیریت کنند. در این چارچوب، تأمینکنندگان پرریسک به شرکتهایی اطلاق میشوند که ممکن است تحت فشار یک کشور غیرعضو اتحادیه اروپا قرار گیرند، بهویژه کشورهایی که سازوکارهای قانونی و دموکراتیک کافی ندارند.
تفاوت نگرش کشورهای اروپایی نسبت به تجهیزات چینی نشاندهنده پیچیدگی همزمان امنیت سایبری و سیاستگذاری بینالمللی است. در حالی که برخی کشورها با دید محافظهکارانه، خطرات امنیتی را اولویت قرار دادهاند، دیگران تصمیمات خود را موردی و انعطافپذیر گرفتهاند. این تنوع رویکرد میتواند فرصتهایی برای رقبا ایجاد کند، اما در عین حال چالشهایی جدی برای هماهنگی استانداردهای امنیتی در سطح اتحادیه اروپا به وجود میآورد.